W związku z licznymi pytaniami dotyczącymi możliwości wsparcia działań Fundacji przez osoby prawne trzeba wyjaśnić kilka spraw:

Instytucja przekazywania 1% podatku na OPP z założenia dotyczy tylko osób fizycznych (w tym "ryczałtowców"), natomiast nie może być wykorzystywana przez osoby prawne. Osoby prawne mogą za to wspomóc Organizację Pożytku Publicznego, przekazując na jej rzecz darowizny.

Wszytkie istotne informacje można znaleźć na rewelacyjnej stronie [www.ngo.pl]

M.in. znajduje się tam takie wyjaśnienie różnic między zwykłą darowizną a przekazaniem 1% podatku:

Czym się różni darowizna od 1%
Wprowadzenie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, a także późniejsze zmiany w ustawach o podatku dochodowym od osób fizycznych i od osób prawnych wprowadziły sporo zamieszania w życie tych podatników, którzy decydują się na finansowe wsparcie organizacji pozarządowych.


Do tej pory każdy mieszkaniec Polski miał możliwość wsparcia organizacji pozarządowej w zasadzie tylko w jednej formie - poprzez darowiznę finansową lub rzeczową. Od 1 stycznia 2004 roku polscy podatnicy mogą korzystać z dwóch różnych form wsparcia organizacji pozarządowych. Jedna to znana nam już darowizna, a druga to tzw. mechanizm 1% (alokacja 1% należnego podatku). Obie te formy opisane są w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Darowizna

Definicje słownikowe darowizny mówią, że jest to "umowa, mocą której jedna strona (właściciel) oddaje daną rzecz drugiej stronie dobrowolnie i bezpłatnie" lub "pieniądze lub majątek, które ktoś przekazał dobrowolnie jakiejś osobie lub instytucji, zwykle na podstawie pisemnej umowy". A według definicji zawartej w Kodeksie cywilnym (art. 888) jest to "forma umowy, w której darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego, kosztem swego majątku". Warte podkreślenia są sformułowania - dobrowolnie i kosztem swego majątku. O darowiźnie możemy mówić, gdy dzielimy się swoją własnością, przekazujemy pieniądze z własnej kieszeni.

Tak rozumie to pojęcie także ustawodawca i państwo, które za pomocą systemu ulg zachęca nas do zachowań filantropijnych - możemy do pewnej wysokości zmniejszyć podatek, który jesteśmy winni skarbowi państwa, o ile wcześniej jakąś sumą pieniędzy (dowolnej wysokości) obdarowaliśmy określoną w prawie organizację lub instytucję. W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych kwestie darowizny opisane są w artykule 26. Zgodnie z nim podstawę obliczenia podatku stanowi dochód po odliczeniu kwot m.in. darowizn przekazanych na rzecz organizacji pozarządowych, realizujących cele określone w art. 4. ustawy o działalności pożytku publicznego (czyli 24 dziedziny działalności pożytku publicznego) oraz na cele kultu religijnego. Darowiznę odpisujemy od dochodu w wysokości dokonanej wpłaty. Ponadto darowizna przekazywana jest w roku podatkowym, z którego się rozliczamy. Na przykład: pani Kowalska w maju 2003 roku przekazała 400 złotych na rzecz organizacji zajmującej się ochroną przyrody. Dzisiaj siada do wypełniania zeznania podatkowego za 2003 rok i może od swojego dochodu odpisać 400 zł, pod warunkiem, że kwota ta nie przekracza 10% jej dochodu za rok 2003. Na razie bowiem jeszcze korzystamy z przepisów o limicie procentowym - od dochodu można odpisać 10 lub 15% w zależności od tego na jaki cel została przekazana darowizna. Rozliczając się w przyszłym roku będziemy mogli odpisać od dochodu tylko do 350 złotych (1 stycznia 2004 roku weszły w życie przepisy ustanawiające limit kwotowy). O tyle mniejsza będzie podstawa opodatkowania, od której naliczamy podatek.

Szczegółowe informacje na temat odpisów darowizn za 2004 rok

1%

Mechanizm ten - określony w art. 27d ustawy o podatku dochodowym osób fizycznych - został wprowadzony ustawą o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie jako szczególna forma wsparcia tylko i wyłącznie dla organizacji posiadających status pożytku publicznego.

1% nie jest darowizną ani ulgą. Można powiedzieć, że ze społecznego punktu widzenia jest to przejaw demokracji bezpośredniej. Dzięki niej każdy polski podatnik może samodzielnie zadecydować do kogo trafi 1% podatku dochodowego, który należny jest państwu. Korzystając z tej możliwości, wyręczamy ministra finansów - co prawda w niewielkim stopniu - w trudzie dystrybucji środków publicznych. Jeśli nie zdecydujemy się na przekazanie 1% organizacji pożytku publicznego, podatek trafi do wspólnego worka. Z prawno-podatkowego punktu widzenia nie dysponujemy własnymi pieniędzmi, a tylko korzystamy z "uprzejmości" państwa, które pozwala nam samodzielnie zadecydować, gdzie trafią państwowe pieniądze. Nie ma to wiele wspólnego z darowizną, którą wykładamy dobrowolnie z własnej kieszeni.

Tak też jest to ujęte w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zmniejszenie podatku o 1% stosuje się, jeżeli dokonane wpłaty nie zostały odliczone od dochodu na podstawie przepisów o darowiznach. (art. 26 ust. 1 pkt. 9).

Dwie różnice

Są zatem dwie zasadnicze różnice między darowizną, a mechanizmem 1%. Jedna to, że kwota 1% wyliczana jest z kwoty należnego podatku (czyli tego, który i tak musimy odprowadzić do urzędu skarbowego), a druga to termin: 1% przekazywany jest w momencie sporządzania zeznania podatkowego za rok poprzedni.

Na przykład: wspomniana już pani Kowalska, odpisawszy sobie ulgę z tytułu darowizny przekazanej na rzecz organizacji zajmującej się ochroną środowiska, obliczyła, że za rok 2003 jej podatek należny wynosi 2000 złotych. Postanawia wziąć sprawy w swoje ręce i skorzystać z możliwości przekazania 1% na organizację pożytku publicznego. Wybiera taką organizację i wpłaca na jej konto 20 złotych, czyli 1% od podatku, który musi zapłacić państwu (co ważne: przy obliczaniu 1% z podatku, w formularzu PIT wpisujemy kwotę pomniejszenia pomijając grosze).

Prawdą jest, że sposób w jaki można skorzystać z mechanizmu 1% zapisany w prawie polskim jest dość skomplikowany i wymaga od podatnika sporego zaangażowania (co także może być powodem mylenia darowizn z 1%). Jeśli chcemy przekazać 1% naszego podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego musimy nie tylko samodzielnie wybrać taką organizację, ale także samodzielnie obliczyć 1% z naszego podatku i uwzględnić tę informację w zeznaniu podatkowym oraz samodzielnie wpłacić obliczoną kwotę na konto wybranej organizacji pożytku publicznego.

Szczegółowe informacje o procedurze przekazywania 1%

Lista organizacji pożytku publicznego - ciągle aktualizowana - znajduje się na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości. KRS nie uwzględnia jednak takich informacji jak adres czy numer konta danej organizacji. Informacje te - konieczne do dokonania wpłaty - można uzyskać w portalu organizacji pozarządowych www.ngo.pl, gdzie uruchomiona została bezpłatna baza organizacji pożytku publicznego , zawierająca także wszystkie niezbędne informacje, a także serwis pozytek.ngo.pl poświęcony również zagadnieniom związanym z tzw. mechanizmem 1%. Dane potrzebne do dokonania wpłaty można uzyskać także od samych organizacji, z ich stron internetowych lub z ogólnodostępnych w Internecie baz danych.

Warto dodać, że dostępne obecnie spisy organizacji pożytku publicznego nie są kompletne. Niemal z każdym dniem powiększa się lista, z jakiej podatnicy mogą wybierać te organizacje, w których chcieliby ulokować 1% swojego podatku.




*********

Pozdrowienia,

Kacper



_______________________________________